Analiza SWOT to jedna z podstawowych technik analizowania informacji, po którą sięgają firmy, między innymi podczas budowania strategii, czy też podejmowania działań związanych z nowymi projektami.
Do czego jeszcze służy analiza SWOT?
Warto jednak zauważyć, że jest to także doskonałe narzędzie do analiz naszych prywatnych decyzji.
Zmiana pracy, zmiana miejsca zamieszkania, założenie działalności gospodarczej, czy inne ważne cele, to często trudne decyzje. Warto zatem mieć konkretny obraz stanu rzeczywistości.
Podstawowa analiza SWOT
Najczęściej spotkać możemy analizę SWOT, która składa się z czterech podstawowych pól:
Mocne strony (strengths) to oczywiście wszystkie
- atuty
- sprzyjające okoliczności
- „to co już mamy na starcie”
- twarde dane
- doświadczenie
Słabe strony (weaknesses) to
- niedoskonałości
- zdefiniowane braki zasobów
- zdefiniowane luki kompetencyjne
- przeszkody
Szanse (opportunities) to wszystkie korzyści, które wynikają z wymienionych mocnych stron.
Zagrożenia (threats) natomiast to analiza ryzyka, które może pojawić się podczas realizacji naszych celów.
Co daje analiza SWOT w czterech polach?
Jak szybko można się zorientować, analiza SWOT przedstawiona za pomocą diagramu składającego się z czterech pól daje obraz z bardzo dużego poziomu informacji i deklaracji.
To oznacza, że budujemy samoświadomość na temat naszych możliwości, ale nie mamy odpowiedzi na pytanie „i co z tego?” Wprawdzie znamy swoje możliwości i wiemy jakiego ryzyka możemy się spodziewać, ale czy to wystarczy do podjęcia ważnej decyzji?
Czego brakuje i dlaczego?
W mojej głowie, pozostają bez odpowiedzi dwa pytania:
- W jakim stopniu szanse gwarantują mi powodzenie w realizacji celu?
- Jakie działania mogę / należy podjąć aby wyeliminować ryzyko. Czy możliwa jest eliminacja ryzyka?
Odpowiedź na pierwsze z nich pozwoli mi pozbyć się iluzji, jeśli gdzieś „pod spodem” jest ona zaszyta w moich emocjach lub nastawieniu do pomysłu.
Drugie z nich pozwoli z kolei oszacować wagę zagrożenia, poddając analizie możliwość zapobiegania ryzykom. To moment na poszukiwanie rozwiązań.
Warto rzetelnie udzielić odpowiedzi na powyższe pytania, aby
- nie zrezygnować pochopnie z realizacji celu, w obawie przed zdefiniowanymi zagrożeniami
- nie podjąć się działań obarczonych dużym faktorem iluzji
- mieć pewność, że analiza jest dokładna i nie wywoła za jakiś czas efektu „hallo” (nie przypomni się z żalem)
- mieć świadomość rozmiaru ryzyka, oszacowanego z poziomu szacowania możliwych rozwiązań
Jak rozszerzyć analizę SWOT?
Aby mieć pewność, że analiza SWOT jest wykonana uczciwie, warto rozszerzyć ją o dwa dodatkowe pola, które widoczne są na poniższej grafice:
Analiza SWOT6 krok po kroku.
Poniżej przedstawiam swoją propozycję, którą z sukcesem i efektami stosuję w pracy z moimi klientami. Zwróć uwagę na kolejność przemieszczania się po polach.
MOCNE STRONY
To miejsce na wszystko to, co stanowi gwarancję lub silne wsparcie i sprzyja realizacji celu – zalety, atuty, dane, doświadczenie, wiedza, kompetencje, umiejętności, postawa
SZANSE
W tym miejscu warto odpowiedzieć na pytanie „co dzięki temu….” – odnosząc się do wymienionych mocnych stron
SŁABE STRONY / OBSZARY WYMAGAJĄCE WSPARCIA
To pole skłania do uderzenia się w pierś i zapisania wszystkiego złego – wad, luk, braków
ZAGROŻENIA
Tu szukamy odpowiedzi na pytanie „co się złego może zadziać?” – w związku z tym, co zostało zapisane w punkcie 3
Czas na ELIMINACJĘ ZAGROŻEŃ
Nie wystarczy wiedzieć, że są jakieś zagrożenia, warto jeszcze podjąć się ich selekcji. To oznacza, że należy zastanowić się
- na ile są one poważne
- jaka jest szansa ich wyeliminowania
Stąd też, w nazwie tego obszaru pojawia się dodatkowa nazwa: obszary wymagające wsparcia. Najczęściej wśród nich znajdują się zarówno takie, które możemy wyeliminować (choć może do zająć określony czas, i z pewnością będzie wymagało naszego zaangażowania), jak i takie, którym nie jesteśmy w stanie sprostać bez wsparcia z zewnątrz.
Świadomość zagrożeń to milowy krok do podjęcia analizy:
- kiedy jest / będzie możliwa ich eliminacja?
- w jaki sposób? (działania)
- jak to wygląda na osi czasu?
- jakiego efektu się spodziewam?
- w jakim stopniu ten efekt eliminuje zagrożenie?
ZASOBY
To najważniejsze pole, ponieważ skłania do zastanowienia się nad tym, jak połączyć punkt 1 z punktem 5 – w jaki sposób mogę wykorzystać swoje mocne strony do wyeliminowania zagrożeń.
Często zagrożenia stanowią tak silną barierę, że zapominamy o własnych zasobach, których możemy użyć w walce z ryzykiem. Warto zatem zatoczyć to koło, by sprawdzić „co już mamy”. W ten sposób ustalimy punkt wyjściowy naszych potrzeb, zanim zaczniemy wydawać pieniądze na ich zaspokajanie zewnętrznym wsparciem.
Więcej informacji o analizie SWOT6 oraz narzędziach wspomagających tę technikę w eliminacji zagrożeń w e-booku „Know – how zarządzania sobą w czasie”
Powodzenia w realizacji celów!